yukarı çık
     

GELECEĞİN MESLEKLERİNE HAZIR MISINIZ?

Bilgi ve bilişim teknolojilerindeki baş döndürücü gelişmeler hayatımızın her alanında kendini hissettiriyor. Bu değişimden meslekler de nasibini alıyor. Uzmanların tahminlerine göre 2030 yılında bugünkü mesleklerin % 65'i  olmayacak. Oxford Economics tarafından yapılan bir araştırmaya göre robotlar,  2030'a kadar 20 milyon işin yerine geçecek. Elbette bu hızlı değişim aileleri kaygılandırıyor. Çocuklarına iyi bir gelecek hazırlamak isteyen ailelerin, geleceğin mesleklerine çocuklarını hazırlamaları öncelikli bir hal alıyor.  Bu durumda ince eleyip sık dokunarak meslek tercihlerinin yapılması gerekiyor. İyi haber şu ki geleceğin meslekleri arasında günümüzün popüler meslekleri de var fakat onlar da  'güncellenmiş' olarak karşımıza çıkacak. 

21. Yüzyıl İçin 21 Ders kitabının yazarı Yuval Noah HARİRİ'ye göre: "Bazı meslekler yok olacak ama yenileri ortaya çıkacak. Bu, tüm işleri robotlar ya da bilgisayarlar yapacak, insanlara bir şey kalmayacak meselesi değil. Ortalıkta birçok yeni iş olacak ancak bu yeni işler büyük ihtimalle özel beceriler gerektirecek.  Sürekli eğitim gerektirecek. Bazı insanlar kesinlikle yeni koşullara uyum sağlayabilecekler ve yeni işler, hatta daha iyi işler bulacaklar. Ancak sorun insanların bunu yaşamları süresince birçok kez yapmak zorunda kalacak olması. Gelecekte tüm yaşamımız boyunca öğrenmek zorunda kalacağız ki bu da çok zor ve stresli." 

Geleceğin mesleklerinin ne olacağı konusunda uzmanlar tahminlerde bulunuyor. Bu öngörülerin hemen hepsi bütün mesleklerin artık teknoloji ve bilgisayar bilimleri ile ilintili olacağı yönünde. Robot teknolojilerinde büyük ilerleme sağlanması bekleniyor. Ayrıca 'veri' para yerine geçeceğinden veri dedektifleri önemli bir iş kolu haline gelecek. Drone deyip geçmeyin. Drone ile ilgili meslekler çoğalacak. Söz gelimi drone filo yöneticisi, drone programlayıcısı, 3D yazıcılar ön plana çıkacak. 3D yazıcılar sayesinde pek çok alanda tasarım gerçekleşecek. Tabii ki  öngörüler bu kadar ile sınırlı değil. İşte uzmanlara göre geleceğin mesleklerinden bazıları:

ONLİNE EĞİTMENLİK

Ülkemizde pandemi süreciyle dikkatleri üzerine çeken online (uzaktan) eğitim, yakın gelecekte eğitimin bir parçası olacak. Gelecekte yeni iş kolları arttıkça online eğitmenliğin çok daha popüler olacağı öngörülüyor. Kimi eğitmenler  'fenomen' haline gelecek. Eğitmenlerin 'kendisi' marka olacak. Uzaktan eğitime soğuk bakanların bile önyargılarının kırılacağı, dünyada eğitimin daha fazla 'uzaktan'a kayacağı varsayılıyor. Görünen o ki eğitmenlerin bu mecraya yönelip dünyanın her tarafından öğrenciler ile buluşma hikâyeleri artacak. 

ÇÖP MÜHENDİSLİĞİ

Kulağa tuhaf geldiğinin farkındayız. Dilerseniz atık mühendisi de diyebiliriz.  Çöp mühendisi dememizin sebebi Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge ve Stanford Üniversitelerinin çöp/çöplük mühendisi (garbage engineer, landfill engineer) ifadesinin kullanarak çöp mühendisi yetiştirmek için program açması. Dünyanın köklü üniversitelerinin öngördüğü gibi atık sorunu, geleceğin büyük sorunlarından biri olacak. Bu sorunu aşmak için milyarlarca tonluk atıkları enerjiye dönüştürecek mühendislere ihtiyaç olacak. 

3D ÜRETİM MÜHENDİSLİĞİ

3 boyutlu yazıcılar pek çok sektörde kullanılmaya başlandı. Bunların başında otomotiv, havacılık, silah sanayi, sağlık, tekstil geliyor. 3 boyutlu yazıcılar ile makine parça tasarımı, yedek parça üretimi, protez üretimi, medikal cihaz üretim ve tasarımı yaygınlaşacak. 

3D yazıcılar kendi ürününü üretmek isteyen bireysel tasarımcılar için de biçilmiş kaftan. Bu cihazlar sayesinde seri üretimden kişiye özel üretime kolaylıkla geçilebilecek. Hammadde israfı olmadığı için daha ekonomik olacak.

3 boyutlu yazıcıların önem kazanacağı ortamda 3D üretim mühendisliği de aranılır bir meslek olacak. Bu mühendisler 3D yazıcıların geliştirilmesi, kurulumu ve işleyişine katkı sağlayacaklar. 

YAPAY ZEKA MÜHENDİSLİĞİ

Yapay zeka çalışmalarındaki gelişmeler pek çok mesleği ortaya çıkaracak: Yapay zeka geliştiricisi, yapay zeka eğitmeni, yapay zeka finans uzmanı, yapay zeka pazarlamacılığı, yapay zeka araştırmacısı bunlardan bazıları. Yapay zeka mühendisi de bu mesleklerden biri olacak. Belki de çok yakın zaman diliminde yapay zeka teknolojisi ile kendi kendine giden araçlar, ameliyat yapan robotlar, hatta roman yazan bilgisayarlar göreceğiz.

Bu konuda bazı üniversiteler kolları sıvamış bile. MIT (Massachusetts Institute of Technology ) 2018 yılında yapay zeka fakültesi kurdu. Hacettepe Üniversitesi, TOBB Ekonomi Üniversitesi yapay zeka mühendislik programına öğrenci kabul etmeye başladı. Boğaziçi Enstitüsü, yapay zeka eğitimi veren kurumlar arasında. Ülkemizde TÜBİTAK bünyesinde Yapay Zeka Enstitüsü kurulması hedeflenmektedir. 

SİBER GÜVENLİK UZMANI

Sıklıkla ziyaret ettiğimiz web sitelerinin arkasında, siteyi tehdit ve tehlikelerden koruyan siber güvenlik uzmanları olduğunu biliyor muydunuz? Onlara eğitimli hackerlar veya beyaz şapkalı hackerlar da deniliyor. Siber güvenlik uzmanları bilgisayar, matematik, veri analizi ve bilgisayar teknolojisi konusunda son derece donanımlılar. Siber saldırılar olduğu sürece siber güvenlik uzmanlarına ihtiyaç olacağı kesin.

DRONE MÜHENDİSLİĞİ

Drone.. Türkçe adıyla uçangöz.  Savunma sanayinden, film endüstrisi, reklamcılıktan, sportif etkinliklere kadar birçok alanda kullanılıyor. Teknoloji marketlerinde satılacak kadar yaygınlaşmış durumda. Online alış veriş sitesi Amazon paket teslimatını drone ile yapmayı planlamıştı. Proje Amerikan Havacılık Dairesi'ne (FAA) takılmasaydı kargolarımızı droneların teslim etme dönemi resmen başlamış olacaktı. Drone'a ilgi artarak devam ediyor. Pek yakında kendilerini drone filo yöneticisi, drone programlayıcısı, drone mühendisleri olarak tanıtanlar görürsek sürpriz olmayacaktır. 

FİZYOTERAPİST

Nüfus projeksiyonlarına göre, ülkemizde yaşlı nüfus oranının 2023 yılında %10,  2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörülüyor. Yaşlı nüfusun artması ister istemez fizik tedavi profesyonellerine duyulan ihtiyacı artıracak. Fiziksel rehabilitasyona ihtiyaç günden güne artacak. Bu durumda fizyoterapistlerin gelecekte iş bulması çok da zor olmayacak. 

Yakın gelecekte artırılmış gerçeklik geliştiricisi, sentetik biyoloji uzmanı, uzay turizm rehberi, akıllı şehir uzmanı gibi mesleklere rastlar mıyız bilinmez. Fakat uzmanlar ailelere bu konuda şunları tavsiye ediyor: "Çocuklarınızı mesleklere göre değil belli becerilere göre yetiştirin. Analiz edebilen, karşılaştığı problemleri çözebilen, yeniliklere açık,  sorgulayıcı, etik değer bilincine sahip, konsantrasyonu yüksek, takım çalışmasına açık, yenilgi karşısında pes etmeyen, iletişimi güçlü, yeniliklere kolay adapte olabilen özelliklerini güçlendirin.  Bu durumda hangi meslek olursa olsun ayakta kalabilecektir."